Gradski Portal 018 – 12.02.2018
Planinarsko društvo „Preslap“, u čast prijateljstva sa našim proslavljenim književnikom Dejanom Stojiljkovićem, koji je i počasni član Planinarskog društva „Preslap“, organizuje u nedelju, 18.februara 2018.godine, zanimljivu lokalnu akciju nazvanu „Konstantinovo raskršće“.
Ova akcija je i više od planinarenja i sporta, možemo je slobodno okarakterisati kao planinarsko-arheološko-istorijsku akciju. Vladan Stojiljković, istoričar, arheolog, brat Dejana Stojiljkovića i čovek koji je u stvaranju Dejanovih romana radio na pripremi i analizi istorijske građe, biće stručni konsultant na ovoj akciji i tokom akcije držati istorijske besede.
Zamisao je da se na laganoj kružnoj stazi, dužine od svega 13 kilometara, u neposrednoj okolini Niša obiđu odredišta, lokaliteti i spomenici od velike važnosti za celokupnu istoriju grada Niša: crkva Svete Petke u Donjem Matejevcu, spomenik na Čegru, uzvišenja Humska čuka i brdo Vinik. Akcija počinje Donjem Matejevcu, a završava se u naselju Pantelej.
Planinari na ovu akciju odlaze prigradskim autobusom, linijom za Knez selo, sa polaskom u nedelju, 18.februara, u 07:00 časova sa prigradske autobuske stanice. Ovaj autobus staje usput kod tehničkih fakulteta, u Jagodin mali, u Durlanu…
Pešačka tura počinje u Donjem Matejevcu, a prvo odredište je crkva Svete Petke, podignuta na temeljima ranohrišćanske bogomolje. U ovoj crkvi pre boja na Čegru pričestili su se i vojvoda Stevan Sinđelić i njegovi resavski junaci. Vladan Stojiljković besediće o istorijatu crkve Svete Petke.
U blizini je i spomenik na Čegru. O boju na Čegru, planinarima će beseiditi Vladan Stojiljković i čika Selimir Marković, istinski domaćin spomen kompleksa na Čegru.
Planinari potom odlaze u selo Kamenica, a onda i u susedno selo Brenica. Malo je poznato da je u srednjem veku u Brenici postojao manastir, kasnije urušen, koji je bio važan centar pismenosti i duhovnosti naroda ovog kraja. Vladan Stojiljković upoznaće planinare sa postojanjem manastira u Brenici. Naredno odredište je uzvišenje Humska čuka (511 m), iznad sela Hum, nekadašnje neolitsko naselje, a sada arheološko nalazište. Vladan Stojiljković govoriće o istorijskom značaju Humske čuke i načinu života u tom praistorijskom naselju.
Najzad, planinari će se od Humske čuke uputiti južno, preko polja, na brdo Vinik. Kažu arheolozi: „Brdo Vinik čuva sve tajne i ključeve grada Niša“. Na Vinik će planinari izaći sa njegove zapadne strane, i doći do ulaza u lagume. Ulazni deo laguma sada je u poprilično lošem stanju. Lagumi na potezu niška tvrđava – Gradsko polje – brdo Vinik građeni su i dograđivani još u vreme turske vladavine i kratkotrajne austrijske vladavine u 18.veku. Poslednje istraživanje laguma odrađeno je još davne 1938.godine. Niški lagumi imaju važno mesto u radnji romana „Konstantinovo raskršće“, a o njima će sa velikim zadovoljstvom govoriti i Vladan Stojiljković, koji je na neki način odradio i istorijsku pripremu i podlogu za ovaj roman svog proslavljenog brata.
Vinik je imao veliki značaj u svim istorijskim epohama Niša. Vinik je bio elitno naselje rimskog Naisusa, Vinik je bio važna strateška tačka doba turske vlasti, i, najzad, preko Vinika je grad Niš i oslobođen od turskih okova.
Vladan Stojiljković besediće o istoriji Vinika i njegovoj važnosti za razvitak Niša i sva dešavanja u našem gradu.
Na Viniku, planinari će obići i ostatke četiri turske tabije.
Planinari će imati i tu mogućnost da Vladanu Stojiljkoviću postavljaju pitanja kako u vezi odredišta na kojima će se odvijati planinarska akciija „Konstantinovo raskršće“, tako i u vezi romana „Oluni bedem“, romana u nastajanju „Učitelj mačevanja“ (nastavka „Olujnog bedema“), o seriji „Senke nad Balkanom“ i njenom nastavku, o tajnom društu Tula, o nacističkoj organizaciji „Anenerbe“ i njenom delovanju u Nišu u vreme drugog svetskog rata…
Zbog lake staze, poziv za akciju „Konstantinovo raskršće“ upućen je i planinarima, i rekrativcima, i građanstvu.
Posebne prijave nisu potrebne, već je potrebno biti na prigradskoj autobuskoj stanici i usputnim stanicama za autobus do Donjeg Matejevca (linija za Knes selo), koji polazi sa prigradske stanice 18.februara u 7 časova izjutra.
