Prvobitno su bile namenjene za smeštaj baruta, municije, zaštitu vojnike i odbranu objekata u slučaju napada neprijatelja, a danas, barutane služe kao prostor namenjen brojnim kulturnim sadržajima. I Barutana br. 4 će uskoro biti u službi kulture i dostupna Nišlijama i ostalim posetiocima.
Barutane, odnosno džebane, kako su ih nazivale Osmanlije, zidane su u periodu od 1720. do 1723. godine i bile su namenjene za skladištenje baruta i municije na udaljenim delovima tvrđave.
„Uzbudljive vesti iz Niške tvrđave. Grad Niš i Turistička organizacija Niš pripremaju posebno iznenađenje za sve Nišlije i posetioce. Barutana br. 4 u Niškoj tvrđavi uskoro otvara svoja vrata za javno. Ne propustite priliku da budete deo ovog interesantnog događaja“, navodi se u objavi zvaničnog naloga Niške tvrđave.
Na prostoru Niške tvrđave, polukružno, na međusobnom rastojanju od oko 250 metara, razmešteno je ukupno pet barutana. Četiri, iste veličine, uz severni zid, i jedna manja u istočnom delu Tvrđave. One su jedini sačuvani objekti, te vrste i namene, u Srbiji.
Zbog svog istorijskog i arheološkog značaja, barutane u Niškoj tvrđavi su proglašene sa kulturno dobro od velikog značaja još 1982. godine.
Sredstva za sređivanje barutane su dobijena iz fonda Evropske unije, nedavno je saopštila većnica za kulturu Adriana Anastasov. Takođe, dobijen je i novac za uređenje umetničkih ateljea koji su stradali u požaru.
