Gradski Portal 018 – 17.12.2018
Novinar – Emilija Ostojić Kaculj
Opština Merošina nalazi se na jugu Srbije, u Nišavskom okrugu i prema poslednjem popisu broji 14.812 stanovnika koji žive u 25 sela i u samoj Merošini, koja ima oko hiljadu žitelja. Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, voćarstvom i širom Srbije poznati su po merošinskoj, Oblačinskoj višnji. Nevelika opština, kao i cela Srbija, bori se da zadrži stanovništvo, koje napušta svoje domove , što zbog posla, što zbog boljih uslova života.
„ Merošina je mala, nerazvijena opština. Gravitira prema Nišu i Prokuplju od kojih je udaljena 14 do 15 kilometara. Naš veliki problem su migracije“ kaže predsenik Opštinje Saša Jovanović.
I bez migracija demografska karta Srbije iz godine u godinu prikazuje sve veću disproporciju a prirodni priraštaj u Srbiji svake godine pokazuje nižu ciftu. Tako je u Republici Srbiji u 2016. godini broj rođenih beba iznosio 64.734, dok je broj umrlih 100.834 lica. Prirodni priraštaj bio je -36.100. Prošle godine broj živorođenih bio je 64 894 dok je broj umrlih iznosio 103 722. Prirodni priraštajsa još većim minusom,-38 828. Tako je u Srbiji , ali i u većini mesta, opština , gradova.
Čak i tamo gde se povećava broj rođene dece, kao što je slučaj u Merošini, opštine se polako prazne, sve je manje stanovnika jer su migracije rezultat potrebe i želje da se bolje živi i da se nađe bolji posao, što male sredine ne omogućavaju.
Mladi Merošine najpre zbog školovanja ( u opštini postoji jedna osnovna škola, srednjih nema ), a potom i zbog posla odlaze u Prokuplje, Niš, pa i dalje. Izlaz je u otvaranju pogona gde će mladi ostati da rade, razvoju poljoprivredne proizvodnje i pospešivanju pronatalitetne politike. Da bi pomogli svojim žiteljima, pre svega mladima, opština Merošina je još pre četiri godine donela niz mera u oblasti pronatalitetne politike i sprovodi ih.
„ Imamo već četiri godine odluke kojima nastojimo da pospešimo pronatalitetnu politiku. A to znači da stvorimo uslove da mladi žele da ostanu ovde . Zato starijim od 30 godina koji prvi put stupaju u brak pomažemo sa 100.000 dinara. To nije jedina mera. Porodilje koje su u radnom odnosu pomažemo tako što im mesečno u prvoj godini deteta isplaćujemo po 10.000 a porodiljama koje nisu u radnom odnosu pomažemo jednokratnom pomoći 22.212 dinara za svako novorođeno dete“, objašnjava Saša Jovanović, predsednik opštine Merošina.
Predsednik ove opštine kaže da svake godine za ove namene obezbeđuju sredstva u budžetu.
„Ove mere koje sprovodimo od 2015. godine daju rezultate, ali još mnogo treba da se uradi da bi se pospešilo rađanje i zaustavilo iseljavanje, posebno iz mesnih zajednica koje su udaljene od grada.“ dodaje predsednik opštine.
Očigledno da mere koje se sprovode daju pozitivne rezultate. Da je tako govori podatak da je u 2018. godini rođeno više dece u odnosu na 2017. i to za osam posto. Tako je u prethodnoj godini rođeno 98 beba a do decembra ove godine taj broj je 105.
Kako kaže predsednik opštine potrebno je još mnogo uratiti, stvoriti uslove za dobar život u maloj sredini. A dobar život podrazumeva posao, rešeno stambeno pitanje i organizovanu brigu o porodici i mogućnost čuvanja dece u predškolskim ustanovama.
„ Nastojimo da deca u Merošini i selima naše opštine imaju iste uslove života kao u gradu. Ljudi u Merošini uglavnom rade u Nišu i Prokuplju. U pregovorima smo sa nekim investitorima uz pomoć kojih želimo da otvorimo nova radna mesta ovde. Merošina je prevashodno poljoprivredna opština , poznata po Oblačinskoj višnji. U opštini nemamo proizvodne pogone. Nekadašnji gigant DP Voćar hladnjača je sedam godina u stečaju. U januaru se sprovodi tender pa se nadamo ćemo naći i partnera koji će da pokrene proizvodnju“ ističe Saša Jovanović.
U cilju pospešivanja rađanja i sprovođenja nacionalne pronatalitetne politike opštinu Merošina posetila je ovih dana ninistarka bez portfelja zadužena za demografiju i populacionu politiku, Slavica Đukić Dejanović. Na sastanku sa ministarkom Dejanović predstavnici Opštine, predsednik, predsednik Skupštine, kao i zamenik predsednika opštine Merošina, razgovarali su o podsticajnim sredstvima, novom zakonu i merama države za povećanje nataliteta u siromšnim i nerazvijenim opštinama kao što je opština Merošina.
Slavica Đukić Dejanović – Ministar bez portfelja
Ministarka je obećala pomoć države u nerazvijenim opštinama sa negativnim priraštajem kao što je Merošina.
“Poseta je bila vrlo značajna za našu opštinu . Da bi sprečili dalji odlazak mladih dogovorili smo sa ministarkom da konkurišemo za sredstva Republike . Imamo mnogo potreba ali ovoga puta smo razgovarali o otvaranju novog vrtića, eventualno neke ambulante. Mere Vlade i pomoć ministarke Dejanović od velikog su značaja za našu zajedničku borbu sa pražnjenjem sela i negativnim priraštajem. Podsticajnim sredstvima, boljom zdravstvenom zaštitom, kvalitetnijim obrazovanjem i uopšte boljim uslovima za život moramo da pomognemo mladima u odluci da ostanu na selu“, kaže predsednik opštine Merošina
Merošina u 2018 godini nije aplikovala za sredstva Republike.
„ Bilo je mogućnosti da opština Merošina učestvuje u dobijanju nepovratnih sredstava jer Merošina po demografskim parametrima je na niskom nivou. Uostalom sama opština dosta izdvaja za pospešivanje pronatalitetne politike. Naš dogovor je da im malo pomognemo da naredne godine opština dobije ta sredstva, naravno pod uslovom da pripreme projekat u skladu sa uslovima konkursa. Čini mi se da manjim opštinama nedostaje informacija, mada je ona ista za sve , i da se stimuliše, da se pripremeza nove projekte koje će pospešiti rađanje“, rekla je ministarka Slavica Đukić Dejanović koja je predstavila segmente strategije za podsticaj rađanja.
„ Treba razmisliti o stvaranju uslova za početak posla za mlade bračne parove, obezbeđenje stambenih uslova. Opredelili smo se da investiramo u vrtiće, pobiljšanje uslove i sadržaja rada i konfora u njima popravimo“ rekla je ministarka koja je podsetila da i u Merošini , iako je mala sredina, postoji lista čekanja dece za vrtić . “Svako dete je podjednako važno, kako ono tako i uslovi u kojima ce odrastati ,školovati se i da je tu država da pomogne da se sve to olakša” istakla je ona.
U opštini Merošina pred 2019. godinu treba razmisliti o dogradnji i proširenju kapaciteta vtrtića, ali i o drugim pozitivnim procesima koji se mogu sprovesti.
„ Razgovarali smo o povezanosti roditelja sa Domom zdravlja i podizanjem zdravstvene kulture i znanja o reproduktivnom zdravlju porodica. Bilo je reči i o međugeneracijskoj solidarnosti jer je Merošina opšina u kojoj je prosek života veći nego u odnosu na prosek Srbije, o načinu kako da starije osobe pomognu u odgoju mlađe populacije i šta mogu mlađi da učine za starije“.
Inače, u okviru Doma zdravljau Merošini radi patronažna služba koja na svoj način, u okviru redovne delatnosti , daje doprinos pronatalitetnoj politici. Kako kaže Ratka Cvijanović viša patronažna sestra, ova služba sa trudnicama organizuje individualne radove u kući. U susretima sa trudnicama one ih psihofizički pripremaju za porođaj, edukuju ih koju hranu treba da konzumiraju, kako da se priprema za bezbedni porođaj. Kako kaže Ratka Cvijanović sve je veći broj žena koje se rešavaju da rode treće dete.
Ono što nedostaje opštini Merošina je, kako kaže Ratka Cvijanović, Savetovalište za mlade u okviru koga mi moglo da se razgovara i edukuje o o mnogim oblastima iz domena zdravstvene politike. Stoga su iz ove opštine upućeni zahtevi niškom Zavodu za javno zdravlje za otvaranjem ovakvog odeljenja u Merošini i očekuju pozitivan odgovor. .
Podsećanja radi, od 1.jula 2018 godine jedno od podsticajnih sredstava države uvećan iznos za prvorođeno dete, po kome majke kao jednokratnu novčanu pomoć umesto dosadašnjih 37 hiljada dobijaju 100 hiljada dinara.
Džava Srbija omogućila je podsticajnim pronatalitetnim merama tri pokušaja vantelesne oplodnje za žene do 42 godine
Ministarstvo za narednu godinu planira još 150 miliona više za pronalitetnu politiku nego prošle godine.
Ovaj projekat se realizuje uz finansijsku podršku opštine Merošina kroz projektno finansiranje za 2018. godinu.
