U Memorijalnom kompleksu „12. februar“ danas je otvorena izložba „U senci zanemarenih”, koja na potresan način podseća na sudbine sovjetskih ratnih zarobljenika u nacističkom logoru Štalag ili Štamlager u Mariboru.
Kroz autentične fotografije, dokumenta i svedočenja, postavka oživljava priču o jednom od najmračnijih poglavlja Drugog svetskog rata – mestu gde je, između 1941. i 1942. godine, smrt bila svakodnevica, a ljudsko dostojanstvo svedeno na borbu za opstanak. Autor izložbe, prof. dr Danijel Siter sa Univerziteta Alma Mater Evropa, istraživač koji godinama proučava logore na prostoru nekadašnje Jugoslavije, ovom postavkom ukazuje na važnost sećanja na one koji su ostali bez glasa u istorijskim knjigama.
„U logoru su bili zarobljenici različitih nacionalnosti, na početku Francuzi, Britanci, Novozelanđani, Jugosloveni, pa čak i palestinski Jevreji, ali nakon nemačke invazije na Sovjetski savez 22. juna 1941. godine, u logor Štamlager u Mariboru došli su takođe sovjetski ratni zarobljenici, koje su Nemci uhapsili na Istočnom frontu i zatvorili u Štalag, gde su umirali u strahovitim okolnostima”, rekao je dr Siter.
On je istakao da postoji bitna razlika između logora u Nišu i Štamlageru u Mariboru, jer je on bio za ratne zarobljenike, gde je umrlo preko 2.000 hiljade sovjetskih vojnika.
Izložbu su zajednički organizovali Međunarodni istraživački centar Drugog svetskog rata iz Maribora i Narodni muzej Niš.
„Danas se po prvi put upoznajemo sa izgledom, dokumentima i svim onim što čini priču o tom logoru. Mislim da je to još jedan korak u upoznavanju svega onoga što su nacisti ostavili na prostoru bivše Jugoslavije. Dokumenta svedoče o svakodnevnom životu u logoru i bio je suroviji nego naš logor u Nišu, samim tim što je bio namenjen za uništenje žive sile, a ne za internacije kao ovaj naš”, naveo je Nebojša Ozimić, viši kustos i istoričar Narodnog muzeja Niš.
Posetioci mogu da vide svedočanstva o Štamlageru, logoru koji je osnovan u junu 1941. godine na prostoru nekadašnjih carinskih skladišta i kasarni Kraljevine Jugoslavije. Kao jedini logor Trećeg rajha sačuvan u autentičnom obliku, on danas stoji kao nemi svedok stradanja i važan podsetnik da se senke prošlosti ne smeju zaboraviti.
