Gradski Portal 018 – 29.11.2018 Novinar – Emilija Ostojić Kaculj
U srpskoj arheologiji, Oršić će ostati upamćen po otvaranju prvog muzeja u Nišu 1933. godine, ali i po započinjanju prvih profesionalnih iskopavanja na važnim arheološkim lokalitetima poput Medijane, Jagodin-male, Bubnja, kaže autor knjige “Arheološke putanje i stranputice Adama Oršića”, dr Marko Janković čija je promocija održana u Sinagogi. Knjiga je zajedničko izdanje Narodnog muzeja Niš i Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Knjiga „Arheološke putanje i stranputice Adama Oršića“ predstavlja rezultat višegodišnjih istraživanja autora. Bavi se ne samo životom i radom Adama Oršića, kako kaže autor, čoveka koji je veoma značajan za istoriju Niša i istoriju arheologije, već i tragovima koje je njegovo delovanje ostavilo u istoriji srpske arheologije.
“Pokušao sam da kroz biografiju pojedinca predstavim biografiju discipline. Oršić je važan zbog mnogo stvari koje su se dešavale dok je on bio aktivan. Za neke od perioda nemamo drugih podataka od onih koje smo dobili za biografiju Oršiča. Tako je recimo period Drugog svetskog rata u kome mi ne znamo šta arheologija u tom periodu radi i šta radi, sa kom sarađuje. On je osnivač prvog muzeja u Nišu 1933. Godine. Ove godine je 85 godina od osnivanja niškog Narodnog muzeja. Adam Oršić je sa lokalnim ljubiteljima starina, arfeolozima amaterima, osnovao ovaj muzej.” objašnjava autor.
Istraživanje u najvećoj meri pokriva vremenski period od 1920-1968. godine, vreme tokom kojeg je Adam Oršić bio profesionalno aktivan u različitim društvenim kontekstima, koji su se tokom decenija 20. veka drastično menjali. U srpskoj arheologiji, Oršić će ostati upamćen ne samo po njegovim naporima da se otvori prvi Muzej u Nišu već i po započinjanju prvih profesionalnih iskopavanja na važnim arheološkim lokalitetima poput Medijane, Jagodin-male, Bubnja… Ipak, knjiga otkriva i neka druga, kasnija poglavlja iz života pionira arheologije pa tako i Oršićev odnos sa kolegama iz Srbije te sa okupacionim vlastima tokom rata: koliko je i kako funkcionisala arheologija u ratnim okolnostima. Poslednje poglavlje Oršićevog života odnosi se na život u Brazilu, gde je i pored velikog otpora lokalnih antropologa, uspeo da se izbori za priznanje svom radu kojim je pokrenuo neke od prvih arheoloških projekata u Južnoj Americi, navodi se o ovom izdanju.
Dr Marko A. Janković je rođen u Nišu a studije arheologije je završio na Filozofskom fakultetu u Beogradu, gde je trenutno zaposlen kao upravnik Arheološke zbirke. Bavi se rimskom arheologijom i istorijom arheologije i autor je velikog broja radova koji se tim temama bave. Jedan je od urednika tematskih zbornika “Edges of the Roman World” (2014) i “Reflections of Roman Imperialisms” (2018) izdatim u Velikoj Britaniji. Učestvovao je na velikom broju arheoloških iskopavanja a trenutno rukovodi arheološkim istraživanjima u Beloj Palanci.
